ทางออก... อุตสาหกรรมไทยในเวทีโลก

​        ท่ามกลางการกีดกันทางการค้าในปัจจุบัน ไทยมีแนวโน้มได้รับอานิสงส์จากการย้ายฐานการผลิตออกจากจีนเพื่อเลี่ยงมาตรการทางภาษี โดยยอดขอรับส่งเสริมการลงทุนจากต่างชาติในช่วงครึ่งปีแรก 2562 มีจำนวนถึง 758 โครงการ เพิ่มขึ้น 7% (YoY) อย่างไรก็ดี มูลค่า FDI ของไทยในช่วง 3 ปีที่ผ่านมากลับค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับประเทศอื่นในอาเซียน แสดงถึงการสูญเสียความสามารถทางการแข่งขัน และถูกแทนที่ด้วยประเทศเกิดใหม่ เช่น เวียดนาม โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม ขณะที่อุตสาหกรรมที่ไทยยังรักษาความสามารถทางการแข่งขันไว้ได้ เช่น ยานยนต์ ปิโตรเลียมและเคมีภัณฑ์ อาหารและเครื่องดื่ม ก็มีแนวโน้มเผชิญความท้าทายมากขึ้น 

 

         การพัฒนาอุตสาหกรรมของเวียดนามถือว่าอยู่ในระยะแรกเริ่ม ขณะที่ไทยพัฒนามานานจนค่อนข้างอิ่มตัว ดังนั้น เวียดนามจึงเติบโตในอัตราที่รวดเร็วกว่าโดยถูกขับเคลื่อนด้วยต้นทุนค่าแรงต่ำเป็นหลัก ซึ่งไทยคงไม่สามารถกลับไปแข่งขันด้วยปัจจัยค่าแรงได้ อย่างไรก็ดี ไทยมีข้อได้เปรียบด้านความพร้อมทางเทคโนโลยี โครงสร้างพื้นฐาน และความสามารถในการผลิตสินค้าที่ซับซ้อน ในขณะที่ห่วงโซ่การผลิตของเวียดนามยังไม่สามารถยกระดับมูลค่าเพิ่มได้เท่าที่ควรและไม่แข็งแกร่งเท่าใดนัก 

        ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า กลยุทธ์ที่ไทยต้องดำเนินการต่อไปคือยกระดับตนเองและเพิ่มศักยภาพการผลิตในอุตสาหกรรมใหม่ที่มีมูลค่าเพิ่มสูง เร่งปิดช่องโหว่เรื่องแรงงานทักษะสูงและโครงสร้างพื้นฐาน เร่งเดินหน้าโครงการ EEC ทั้งนี้ ในด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม ไทยมีสัดส่วนค่าใช้จ่ายด้านการวิจัยและพัฒนาเพียง 0.8% ซึ่งต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศพัฒนาแล้วที่ 2.5% อีกทั้ง ไทยยังเผชิญปัญหาขาดแคลนแรงงานทักษะสูงในเขต EEC กว่า 50,000 ตำแหน่ง ในขณะที่เวียดนามกำลังเร่งพัฒนาศักยภาพทั้งด้านโครงสร้างพื้นฐานและทรัพยากรมนุษย์อย่างมาก ซึ่งหากไทยไม่สามารถยกระดับตนเองได้ก็จะติดกับดักอยู่ที่เดิม ซึ่งจะทำให้ภาคการผลิตและส่งออกของไทยชะลอตัวลงไปเรื่อยๆ​