ในปี 2552/53 ผลผลิตข้าวของอินเดียลดลงไปประมาณ 6-7 แสนตัน อันเนื่องจากภาวะฝนแล้ง ทำให้รัฐบาลอินเดียประกาศหยุดส่งออกข้าวที่ไม่ใช่ข้าวบัสมาติในช่วงต้นเดือนกันยายน 2552 ผู้ส่งออกข้าวนึ่งของไทยได้รับอานิสงส์จากการงดส่งออกข้าวที่ไม่ใช่ข้าวบัสมาติของอินเดีย ส่งผลให้ประเทศต่างๆ โดยเฉพาะประเทศในแอฟริกาที่ชะลอการนำเข้าข้าวนึ่งในช่วงที่ผ่านมาของปี 2552 ต้องหันมาสั่งซื้อข้าวนึ่งจากไทย แม้ว่าในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2552 มูลค่าการส่งออกข้าวนึ่งจะหดตัวก็ตาม
โดยคาดว่าในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปี 2552 ไปจนถึงกลางปี 2553 จะเป็นช่วงโอกาสทองของผู้ส่งออกข้าวนึ่งของไทย โดยเฉพาะการขยายตลาดใน แอฟริกา ส่งผลให้ข้าวนึ่งจะมีบทบาทสำคัญมากยิ่งขึ้นในการส่งออกข้าวของไทย โดยสัดส่วนของการส่งออกข้าวนึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม คาดว่าภาวะการส่งออกข้าวขาวยังเผชิญการแข่งขันอย่างรุนแรงจากเวียดนามต่อไป หลังจากในช่วงที่ผ่านมาของปีนี้เวียดนามเบียดแย่งส่วนแบ่งตลาดข้าวขาวจากไทย จนกระทั่งการส่งออกข้าวขาวของไทยหดตัวมากเป็นประวัติการณ์
จากการคาดการณ์ว่าในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปี 2552 ไปจนถึงกลางปี 2553 การส่งออกข้าวนึ่งมีแนวโน้มดีขึ้นอย่างมาก ทำให้บรรดาโรงสีข้าวหันมาปรับขยายการผลิตข้าวนึ่งรองรับการขยายตัวของการส่งออก รวมทั้งจากประเด็นด้านแรงจูงใจของกำไรจากการผลิตข้าวนึ่ง อย่างไรก็ตาม ปัจจัยที่ต้องกังวลในระยะยาว คือ อาจจะเกิดปัญหาผลผลิตล้นตลาด เมื่ออินเดียกลับเข้าตลาดในช่วงครึ่งหลังปี 2553 เนื่องจากข้าวนึ่งพึ่งพาตลาดส่งออกทั้งหมด รวมทั้งอาจประสบกับความเสี่ยงที่จะขาดทุนได้หากตลาดส่งออกผันผวน เนื่องจากระยะคืนทุนของโรงสีข้าวนึ่งประมาณ 3 ปี ขณะที่การหันไปขยายตลาดข้าวนึ่งคุณภาพสูงในตลาดสหภาพยุโรป สหรัฐฯ รวมทั้งออสเตรเลียและนิวซืแลนด์ อาจจะเพิ่มไม่เร็วเท่ากับการขยายตัวของปริมาณการผลิตข้าวนึ่งของโรงสีไทย
นอกจากนี้ ประเด็นที่น่าสนใจของผลจากการขยายตัวของการส่งออกข้าวนึ่ง คือ น่าจะช่วยพยุงให้ราคาข้าวเปลือกในประเทศไม่ตกต่ำมากนัก แม้ว่าจะเป็นช่วงต้นฤดูการผลิต เนื่องจากโรงสีที่ผลิตข้าวนึ่งต้องกว้านซื้อข้าวเปลือกเพื่อทำการผลิตข้าวนึ่งเพื่อรองรับการส่งออกที่ขยายตัว ส่งผลให้รัฐบาลอาจจะไม่ต้องจ่ายเงินชดเชยส่วนต่างระหว่างราคาประกันกับราคาอ้างอิงมากอย่างที่คาดกันไว้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปริมาณการส่งออกข้าวนึ่งว่าจะขยายตัวได้ต่อเนื่องเพียงใด
หมายเหตุ
รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น