ยอดคงค้างหนี้ครัวเรือนไทยล่าสุด ณ สิ้นไตรมาส 1/2560 ที่รายงานโดยธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ปรับเพิ่มขึ้นมาที่ระดับ 11.48 ล้านล้านบาท หรือเติบโต 3.1% (YoY) ซึ่งถือเป็นอัตราการเติบโตที่ชะลอลงอย่างต่อเนื่อง สอดคล้องกับสัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีที่ปรับลดลงเป็นไตรมาสที่ 5 ติดต่อกันตามความคาดหมาย มาที่ระดับ 78.6% ต่อจีดีพี เทียบกับระดับ 79.8% ต่อจีดีพี ณ สิ้นปี 2559 โดยสัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีที่ปรับลดลงเป็นผลมาจากฐานจีดีพี (ณ ราคาปัจจุบัน) ที่ขยายตัวสูงกว่าหนี้ และจากการชำระคืนหนี้ของครัวเรือนในช่วงต้นปี ดังนั้น ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จึงปรับลดประมาณการสัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีลงสู่ระดับ 78.0 – 79.0% (ค่ากลางที่ 78.5%)ตามอานิสงส์จากฐานจีดีพีที่สูงกว่าคาดการณ์เดิม และการชะลอตัวของสินเชื่อที่อยู่อาศัยและสินเชื่อเพื่อประกอบธุรกิจของครัวเรือนที่มากกว่าคาด
ส่วนการเปลี่ยนแปลงของหนี้ครัวเรือนตลอดช่วง 2 ทศวรรษในช่วงหลังวิกฤตเศรษฐกิจปี 2540 นั้น พบว่า หนี้ครัวเรือนไทยเติบโตด้วยอัตราเฉลี่ยต่อปีที่ 8.3% (CAGR) ชะลอลงจาก 12.2% ในช่วงก่อนวิกฤต อย่างไรก็ดี จุดเฝ้าระวังคงอยู่ที่การเติบโตของสินเชื่อเพื่อการอุปโภคบริโภคที่เริ่มมีสัดส่วนมากขึ้นเป็นลำดับ โดยเฉพาะในกลุ่มครัวเรือนที่มีรายได้ต่ำกว่า 30,000 บาท เพราะสัดส่วนการกู้เพื่ออุปโภคและบริโภค ตลอดจนกู้เพื่อประกอบธุรกิจเกษตรอยู่สูงกว่า 70% ของหนี้ครัวเรือน ขณะเดียวกัน ระดับการออมของครัวเรือนไทยที่เริ่มชะลอตัวลงหลังหนี้ครัวเรือนขยายตัวเร่งขึ้นในปี 2554 อีกทั้งรายได้ยังเติบโตค่อนข้างช้าเมื่อเทียบกับการขยายตัวของหนี้ ดังนั้น ประเด็นหนี้ครัวเรือน จึงคงยังเป็นโจทย์ของทางการ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และสถาบันการเงิน ที่จะต้องรักษาสมดุลระหว่างการเติบโตของหนี้กับรายได้และการออม เพื่อไม่ให้กลายเป็นประเด็นเปราะบางของภาคครัวเรือนไทย ระบบเศรษฐกิจ และระบบการเงินไทยในระยะยาว
เครื่องชี้สถานะครัวเรือน
|
ก่อนวิกฤติ
|
ช่วงวิกฤติ (ปี 2540)
|
ล่าสุด
|
ระดับหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพี*
|
45.1%
(ปี 2539)
|
49.2%
|
78.6%
(ปี 1Q2560)
|
อัตราการเติบโตของหนี้ครัวเรือน* (CAGR)
|
12.2%
(ปี 2536 - 2539)
|
10.8%
|
8.3%
(ปี 2540 - 2559)
|
ระดับการออมเฉลี่ยต่อรายได้ครัวเรือน**
|
-
|
19.0%
(ปี 2543)
|
21.4%
(ปี 2558)
|
*ที่มา: ธปท., คำนวณโดยศูนย์วิจัยกสิกรไทย
**ที่มา: NSO, คำนวณโดยศูนย์วิจัยกสิกรไทย
หมายเหตุ
รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น