Display mode (Doesn't show in master page preview)

18 กันยายน 2563

Econ Digest

ห้ามขายออนไลน์...เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

คะแนนเฉลี่ย

              วันที่ 7 สิงหาคม 2563  สำนักนายกรัฐมนตรีได้ออกประกาศเรื่อง ห้ามขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยวิธีการหรือในลักษณะการขายทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2563 สาระสำคัญของประกาศฉบับนี้คือ 1) ห้ามผู้ใดขายครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยวิธีการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือบริการที่เกี่ยวข้องกับการขายครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ต่อผู้บริโภคโดยตรง หรือเป็นการดำเนินการใดๆ ในลักษณะการเชิญชวนให้ซื้อ การเสนอขายหรือการขายสินค้าหรือบริการต่อผู้บริโภคโดยตรงด้วยการตลาดหรือบริการการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในลักษณะของการสื่อสารข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยผู้ขายและผู้บริโภคซื้อขายได้โดยไม่ต้องพบกัน 2) ประกาศนี้ไม่ใช้บังคับแก่กรณีการซื้อขายและการชำระราคาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ณ ร้านค้า ร้านอาหาร หรือสถานที่ที่ให้บริการเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และ 3) ประกาศนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 90 วันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา (หรือตั้งแต่วันที่ 6 พฤศจิกายน2563 เป็นต้นไป)

                  ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ในระยะที่ผ่านมา เกิดกรณีการซื้อขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านทางช่องทางออนไลน์ สะท้อนจากจำนวนคดีการแจ้งตรวจสอบที่เพิ่มขึ้น ซึ่งสาเหตุหลักน่าจะมาจาก 1) การที่ผู้บริโภคปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตมาทำกิจกรรมผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น 2) ผลจากมาตรการ Lockdown ในช่วงการแพร่ระบาดของ COVID-19 ที่กระทบกับการให้บริการผ่านช่องทางจำหน่ายหน้าร้านที่ลดลง อย่างไรก็ตาม คาดว่ามูลค่าการจำหน่ายผ่านช่องทางออนไลน์ น่าจะยังมีสัดส่วนไม่มากหรือไม่ถึง 1% ของมูลค่าตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งหมด ในขณะที่ ภาพรวมมูลค่าการบริโภคสินค้าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงครึ่งแรกของปี 2563 ที่หดตัวถึงร้อยละ 16.8 (YoY) ทำให้ผู้ประกอบการในธุรกิจ ทั้งผู้ผลิตและผู้จำหน่าย พยายามหาช่องทางที่จะเข้าถึงกลุ่มผู้บริโภค โดยการหันมาใช้ช่องทางการจำหน่ายผ่านทางออนไลน์มากขึ้น ส่งผลให้การเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของผู้บริโภคเป็นไปได้ง่าย ซึ่งการซื้อขายในลักษณะดังกล่าวนั้น ยากที่จะเข้าไปดูแลให้การดำเนินการให้เป็นไปตามกฎระเบียบ แม้ว่าโดยหลักการของกฏหมายที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อาทิ พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์พ.ศ. 2551 และพระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 จะครอบคลุมข้อกำหนดในเรื่องของวันและเวลาที่ขาย การโฆษณา ใบอนุญาตขาย การคัดกรองอายุของผู้ซื้อ แต่อาจจะไม่ได้ระบุชัดเจนถึงข้อบังคับที่เจาะจง ในส่วนของลักษณะการซื้อขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านช่องทางออนไลน์

                 ดังนั้น หากกฎหมายดังกล่าวมีผลบังคับใช้ ในมิติด้านสังคม น่าจะช่วยลดความเสี่ยงของการเพิ่มอัตราการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ตลอดจนการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ง่าย โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน และการกระทำผิดกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของผู้ประกอบการ ที่อาจเกิดจากการทำตลาดผ่านช่องทางออนไลน์ ส่วนในมิติของการแข่งขันในธุรกิจ คงต้องยอมรับว่าการทำตลาดของผู้ประกอบการแอลกอฮอล์จะเผชิญความท้าทายมากยิ่งขึ้น เนื่องจากช่องทางการทำตลาดถูกจำกัดมากขึ้น โดยผู้ประกอบการที่มีสินค้าเป็นรู้จักในวงกว้างและมีช่องทางจำหน่ายที่หลากหลาย จะมีความได้เปรียบด้านการแข่งขันที่มากกว่าโดยเปรียบเทียบ

                   ทั้งนี้ การออกกฎหมายห้ามซื้อขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านช่องทางออนไลน์ เบื้องต้นคงช่วยให้ภาครัฐสามารถป้องกันหรือจำกัดการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านช่องทางออนไลน์ แม้คงไม่ได้มีผลอย่างมีนัยสำคัญต่อตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ขณะที่การดูแลผลกระทบจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในกลุ่มเยาวชน คงต้องอาศัยหลายแนวทางควบคู่กัน ส่วนในระยะข้างหน้า อาจจะต้องจับตาความเคลื่อนไหวด้านกฎหมายที่อาจจะเปลี่ยนแปลงได้ หากในอนาคตภาครัฐสามารถเข้าไปกำกับดูแลในเรื่องของกลไกการตรวจสอบ และการเข้าถึงข้อมูลของผู้ประกอบการอย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ ซึ่งก็อาจจะทำให้การทำตลาดผ่านช่องทางออนไลน์ในกลุ่มสินค้าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์สามารถกลับมาทำได้ เช่นเดียวกับในต่างประเทศที่อนุญาตให้ผู้ประกอบการสามารถขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านช่องทางออนไลน์ได้แต่อยู่ภายใต้ข้อบังคับทางกฎหมาย เช่น

  • นิวซีแลนด์: 1) ผู้ขายต้องได้รับใบอนุญาตขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบ Off-Licences for remote sellers of alcohol ซึ่งสามารถขายออนไลน์ได้ทุกวัน/เวลา แต่ต้องไม่จัดส่งสินค้าระหว่างเวลา 23.00-06.00 น. หรือในวัน Good Friday, วัน Easter Sunday และวัน Christmas หรือก่อนเวลา 13.00 น.ของวัน Anzac อีกทั้งยังต้องแสดงภาพใบอนุญาตในเว็บไซต์ที่ขาย 2) กำหนดให้ผู้ขายต้องสอบถามอายุผู้ซื้อเมื่อเข้าสู่เว็บไซต์และก่อนที่จะทำการขายต้องยืนยันอายุ 18 ปีขึ้นไป
  • ออสเตรเลีย: 1) ผู้ขายทางอินเทอร์เน็ตต้องมีใบอนุญาตขายที่แสดงชัดเจนบนเว็บไซต์ และต้องขายให้กับผู้ซื้อที่แสดงวันเดือนปีเกิดเพื่อยืนยันอายุเกิน 18 ปี เท่านั้น 2) ห้ามผู้เยาว์รับมอบเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ขายผ่านทางอินเทอร์เน็ต[1]




[1] ปัญหากฎหมายในการควบคุมการขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ออนไลน์ (ปริตา ปิติวัฒนะภัทร, 2562)

 



Scan QR Code


QR Code

หมายเหตุ

รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น

Econ Digest