[AEC Plus] อินเดียกลับมาส่งออกข้าวขาวและข้าวนึ่ง : เบียดแย่งตลาดข้าวไทย...ผู้ส่งออกต้องเร่งปรับตัว (มองเศรษฐกิจฉบับที่ 3246)

จากการที่รัฐบาลอินเดียอนุมัติให้ส่งออกข้าวขาวและข้าวนึ่งโดยเสรีในปี 2555 หลังจากที่ในช่วงปลายปี 2554 อินเดียกลับมาส่งออกข้าวขาวและข้าวนึ่งโดยกำหนดโควตาไว้ที่ 2 ล้านตัน นับว่าส่งผลกระทบต่อตลาดข้าวโลกอย่างมาก โดยอินเดียเบียดแย่งสัดส่วนตลาดข้าวไทย โดยเฉพาะตลาดข้าวนึ่งทั้งในแอฟริกาและบังคลาเทศ รวมทั้งยังส่งผลให้ราคาข้าวในตลาดโลกมีแนวโน้มลดลง โดยทั้งไทยและเวียดนาม ซึ่งเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับหนึ่งและสองของโลก ต้องหันมาปรับลดราคาส่งออกเพื่อแข่งขันกับอินเดีย

ผู้ส่งออกข้าวของไทยต้องเร่งปรับตัวรับกับสภาพตลาดข้าวที่เปลี่ยนแปลงไป โดยการเร่งเจาะขยายตลาดข้าวที่มีคุณสมบัติพิเศษ โดยไทยยังมีความได้เปรียบในการส่งออกข้าวที่มีคุณสมบัติพิเศษหรือข้าวเพื่อสุขภาพ เช่น ข้าวกล้อง ข้าวอินทรีย์ ข้าวเสริมวิตามิน ข้าวผสมสมุนไพร เป็นต้น ซึ่งแม้ว่าตลาดจะยังไม่กว้างมากนัก และยังต้องหันไปควบคุมในขั้นตอนการผลิต รวมทั้งยังต้องการการสื่อสารกับผู้บริโภคให้มั่นใจในผลิตภัณฑ์ แต่ตลาดข้าวประเภทนี้ก็ยังมีแนวโน้มเติบโตอยู่ในเกณฑ์ดี และคุณภาพข้าวของไทยได้รับการยอมรับ ซึ่งแนวทางการเจาะขยายตลาดต้องเน้นจับตลาดผู้มีรายได้สูง และผู้ที่สนใจในเรื่องสุขภาพ หรือหันมารุกตลาดข้าวสารบรรจุถุงในประเทศ รวมทั้งหันมาขยายการผลิตผลิตภัณฑ์ข้าว ซึ่งนอกจากจะเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์แล้ว ยังเป็นการสร้างตลาดทั้งในประเทศและตลาดส่งออกเพื่อหลีกเลี่ยงการแข่งขันอีกด้วย