โค้งสุดท้ายส่งออกข้าวไทยปี’55 ท่ามกลางการแข่งขันในตลาดโลกที่รุนแรง (มองเศรษฐกิจฉบับที่ 3359)

ในปี 2555 การส่งออกข้าวของไทยเผชิญปัญหาท้าทายอย่างมาก เนื่องจากการแข่งขันในการส่งออกข้าวในตลาดโลกทวีความรุนแรงมากขึ้น จากการที่อินเดียกลับมาส่งออกข้าวขาวและข้าวนึ่ง หลังจากงดส่งออกไป 3 ปี ส่งผลให้เวียดนามซึ่งเป็นคู่แข่งสำคัญในการส่งออกข้าวขาวของไทยต้องลดราคาแข่งขันกับอินเดีย ในขณะที่ราคาส่งออกข้าวไทยยังอยู่ในระดับสูงเมื่อเทียบกับประเทศคู่แข่ง ประเทศผู้ซื้อข้าวจึงหันไปนำเข้าข้าวทั้งจากอินเดียและเวียดนาม ทำให้การส่งออกข้าวไทยลดลงอย่างชัดเจนเมื่อเทียบกับในปี 2554 ที่ปริมาณการส่งออกข้าวเพิ่มสูงเป็นประวัติการณ์ ดังนั้น การผลักดันการส่งออกข้าวในช่วงที่เหลือของปีนี้ ต่อเนื่องไปจนถึงปี 2556 จึงเป็นโจทย์ที่ท้าทายสำหรับผู้ที่เกี่ยวข้องในวงการค้าข้าวของไทย

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ปริมาณการส่งออกข้าวในปี 2555 อาจมีปริมาณ 7.0-7.5 ล้านตัน ซึ่งกรอบคาดการณ์ดังกล่าวได้รวมผลของการขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐในสัญญาที่มีความชัดเจนเข้าไว้แล้ว อย่างไรก็ตาม หากรัฐบาลทยอยส่งมอบข้าวในสัญญาซื้อขายอื่นๆได้เพิ่มเติมก็อาจจะทำให้การส่งออกข้าวของไทยสูงกว่ากรอบคาดการณ์ข้างต้น

ในด้านราคา ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ราคาส่งออกข้าวไทยในช่วงที่เหลือของปี 2555 อาจทรงตัวในระดับสูงใกล้เคียงปัจจุบันที่ประมาณ 550-600 ดอลลาร์สหรัฐฯต่อตัน ตามต้นทุนรับซื้อข้าวเปลือกจากนโยบายรับจำนำข้าวของรัฐบาลที่ต้องการยกระดับราคาข้าวไทยให้สูงขึ้นเพื่อช่วยเหลือเกษตรกร ดังนั้น คาดว่าทั้งปี 2555 จะมีมูลค่าการส่งออกข้าวไทยประมาณ 3,500-4,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

สำหรับแนวโน้มราคาข้าวในตลาดโลกปี 2556 อาจยังเผชิญแรงฉุดรั้งจากปริมาณผลผลิตและสต็อกข้าวของประเทศคู่แข่งซึ่งยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น หากไม่มีปัจจัยลบจากสภาพอากาศผันผวนรุนแรง โดยหากส่วนต่างราคาข้าวไทยยังคงสูงกว่าประเทศคู่แข่งโดยเปรียบเทียบ ก็อาจส่งผลกดดันต่อปริมาณการส่งออกข้าวของไทย แต่ทั้งนี้ ยังคงต้องติดตามการส่งออกข้าวไทยในรูปแบบสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ ซึ่งอาจเข้ามาช่วยผลักดันยอดส่งออกได้อีกทางหนึ่ง