ดันข้าวนึ่งไทย...รัฐผนึกเอกชนสู้คู่แข่ง แต่การทวงแชมป์ส่งออกยังมีความท้าทาย (กระแสทรรศน์ ฉบับที่ 2391)

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ภาพรวมการส่งออกข้าวนึ่งที่อาจกระเตื้องขึ้นในช่วงที่เหลือของปี 2556 จากปัจจัยสนับสนุนทั้งในและนอกประเทศ น่าจะสนับสนุนให้การส่งออกข้าวนึ่งทั้งปี 2556 อยู่ที่ระดับประมาณ 1.5-2 ล้านตัน โดยปัจจัยหนุนภายในประเทศคือ การเร่งผลักดันส่งออกข้าวนึ่งของรัฐบาลโดยการระบายสต๊อกข้าวร่วมกับภาคเอกชน ซึ่งยังคงต้องติดตามการเปิดประมูลข้าวเปลือกเพื่อทำข้าวนึ่งครั้งต่อไปตามแผนการระบาย สต๊อกข้าวของรัฐบาล ทั้งนี้ หากผลการประมูลมีทิศทางที่ดีขี้น ผนวกกับผลของฤดูกาลในช่วงครึ่งปีหลังที่อาจมีคำสั่งซื้อจากเทศกาลสำคัญประจำปีคือ วันคริสต์มาสและปีใหม่ ก็น่าจะเป็นโอกาสที่ดีของไทยในการทำตลาดมากขึ้น ส่วนปัจจัยภายนอกประเทศที่สำคัญได้แก่ การที่ผู้ส่งออกข้าวนึ่งหลักอย่างอินเดียประสบภัยแล้ง ซึ่งอาจทำให้ไทยได้รับอานิสงส์ หากไทยชูกลยุทธ์ด้านคุณภาพ/การส่งมอบ/ราคาที่แข่งขันได้มากขึ้นในตลาดส่งออกที่เคยตอบรับดีต่อข้าวนึ่งไทย อย่างกลุ่มประเทศแอฟริกาและตะวันออกกลาง ตลอดจนกระแสการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพได้รับความนิยมมากขึ้น

ในระยะถัดไป ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ข้าวนึ่งของไทยยังคงมีคุณภาพเป็นที่ยอมรับของตลาดต่างประเทศ แม้ในระยะสั้น ความท้าทายของผู้ประกอบการไทยยังมีอยู่โดยเฉพาะด้านราคาส่งออกข้าวนึ่งของไทยที่ยังคงสูงกว่าคู่แข่งโดยเปรียบเทียบ แต่ในอนาคตหากปัจจัยทางด้านราคาได้มีการทบทวนหรือยืดหยุ่นให้เข้ากับสถานการณ์การค้าข้าวโลกมากขึ้น ก็น่าจะทำให้ราคาส่งออกข้าวไทยสามารถแข่งขันในตลาดโลกได้มากขึ้น นอกจากนี้ ควรพิจารณาแนวทางขยายการค้าไปยังตลาดใหม่ๆ ในต่างประเทศ อาทิ สหภาพยุโรป สหรัฐฯ ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ นอกจากที่ไทยพึ่งพาตลาดในกลุ่มประเทศแอฟริกาและตะวันออกกลางเป็นหลัก ตลอดจนการเร่งประชาสัมพันธ์เพื่อขยายตลาดภายในประเทศควบคู่กันไปด้วย โดยเฉพาะในกลุ่มผู้บริโภคที่หันมาบริโภคข้าวนึ่งซึ่งเป็นอาหารสุขภาพมากขึ้น

อีกทั้ง อาจพิจารณาสนับสนุนการเพิ่มจำนวนโรงสีที่สามารถผลิตข้าวนึ่งได้เพื่อเพิ่มกำลังการผลิต อันจะเป็นการเพิ่มความหลากหลาย เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถเลือกจังหวะการผลิตข้าวได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ในแต่ละช่วงเวลาได้มากขึ้น ตลอดจนการสร้างแบรนด์ข้าวนึ่งของไทยให้เป็นที่รู้จักในระดับสากลอย่างต่อเนื่องก็นับว่ามีความสำคัญ ท่ามกลางภาวะที่ปัจจุบันธุรกิจข้าวไทยเริ่มสูญเสียความสามารถในการแข่งขันในเวทีโลก เพราะนอกจากอินเดียที่เป็นคู่แข่งหลักของไทยแล้ว ยังมีคู่แข่งอื่นๆ ในตลาดข้าวนึ่ง เช่น ปากีสถาน เวียดนาม ซึ่งยังคงมีบทบาทสำคัญอยู่ไม่น้อยเช่นกัน