ปัจจุบันจีนเป็นตลาดส่งออกสำคัญของไทยโดยเฉพาะข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียว ซึ่งสัดส่วนการส่งออกข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียวไปตลาดจีนเท่ากับร้อยละ 12.4 และ 15.0 ของมูลค่าการส่งออกข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียว ดังนั้น จึงนับได้ว่าตลาดข้าวของจีนจะเป็นตัวแปรสำคัญในการกำหนดอนาคตตลาดข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียวของไทย ซึ่งความต้องการข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียวของจีนส่งผลกระทบต่อราคาข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียวในประเทศไทย อย่างไรก็ตาม ประเด็นที่ผู้ส่งออกข้าวของไทยต้องจับตามองก็คือ ตลาดข้าวในจีนเริ่มมีการแข่งขันที่รุนแรงมากขึ้น ทั้งจากปริมาณการผลิตข้าวของจีนที่เริ่มมีการขยายตัวเพิ่มขึ้น และจากคู่แข่งที่สำคัญคือ เวียดนาม สหรัฐฯ ปากีสถานและลาว นอกจากนี้ จากการที่ผลผลิตข้าวของจีนมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ในขณะที่ปริมาณการบริโภคข้าวของจีนมีแนวโน้มลดลง ทำให้คาดการณ์ได้ว่าจีนจะกลายเป็นคู่แข่งในการส่งออกข้าว โดยเฉพาะข้าวขาวและข้าวกล้อง เนื่องจากตลาดส่งออกสำคัญของจีน คือ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ รัสเซีย ไอเวอรี่โคสต์ ไลบีเรีย และไนจีเรีย ซึ่งตลาดเหล่านี้ก็เป็นตลาดข้าวที่ผู้ส่งออกข้าวของไทยพยายามเจาะขยายตลาด แม้ว่าในปัจจุบันการส่งออกข้าวของจีนจะมีมูลค่าไม่สูงมากนัก แต่ก็มีอัตราการขยายตัวที่น่าจับตามอง ทำให้คาดหมายได้ว่าผู้ส่งออกข้าวของไทยต้องเผชิญการแข่งขันที่รุนแรงขึ้นจากการส่งออกข้าวของจีน
ผู้ส่งออกข้าวของไทยควรต้องจับตามองจีนทั้งในฐานะที่เป็นผู้นำเข้าข้าวหอมมะลิที่สำคัญอันดับหนึ่งในปัจจุบัน และในฐานะที่ในอนาคตจีนจะเป็นคู่แข่งของไทยในการส่งออกข้าว ซึ่งในระยะสั้นจีนจะเป็นคู่แข่งในการส่งออกข้าวคุณภาพต่ำ แต่ในระยะยาวจีนจะเป็นคู่แข่งขันในการส่งออกข้าวคุณภาพสูง รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากข้าวด้วย เนื่องจากจีนมีการวิจัยและพัฒนาพันธุ์ข้าวอย่างต่อเนื่อง โดยมีจุดประสงค์ที่จะเพิ่มทั้งปริมาณและคุณภาพของข้าวเพื่อให้เพียงพอกับความต้องการบริโภคโดยตรงและเพื่อเป็นวัตถุดิบสำหรับอุตสาหกรรมต่อเนื่องต่างๆ สิ่งที่น่าศึกษาคือ นโยบายต่างๆของรัฐบาลจีนที่ต้องการลดปริมาณการผลิตข้าวคุณภาพต่ำ ซึ่งสามารถพลิกตลาดข้าวของจีนให้กลายมาเป็นการผลิตข้าวที่มีคุณภาพมากขึ้นได้นั้นน่าจะมีการนำมาประยุกต์กับการกำหนดนโยบายของไทยเพื่อพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของข้าวไทยในอนาคต
หมายเหตุ
รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น