จากแนวโน้มของผู้บริโภคในปัจจุบันที่หันมาให้ความสำคัญกับการรักษาสุขภาพ ความปลอดภัยของอาหาร รวมถึงการคำนึงถึงผลกระทบของการบริโภคต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งแสดงถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้บริโภคในการเลือกซื้อสินค้าที่ให้ความสำคัญกับข้อมูลของสินค้ามากขึ้น ทำให้ผู้ผลิตและผู้เล่นในห่วงโซ่แต่ละช่วงต้องปรับตัวเพื่อแสดงข้อมูลการผลิตตามหลักการห่วงโซ่ความรับผิดชอบ (Responsible Supply Chain) ระบบการตรวจสอบย้อนกลับและติดตามพืชผล (Traceability) เป็นระบบที่เชื่อมโยงข้อมูลการผลิตในแต่ละช่วงของห่วงโซ่ตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ เพื่อให้สามารถตรวจสอบข้อมูลสินค้าได้ตลอดกระบวนการ
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยมองว่า ในระยะ 10 ปีข้างหน้า ระบบตรวจสอบย้อนกลับจะมีบทบาทในการสร้างความน่าเชื่อถือและช่วยขยายโอกาสทางการตลาดสินค้าออร์แกนิกของไทย ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งคาดว่ามูลค่าการผลิตสินค้าออร์แกนิกของไทยในช่วงปี 2563-2567 เติบโตเฉลี่ย 6.5 % (CAGR) และจะเร่งขึ้นในช่วงปี 2568-2572 ให้เติบโตเฉลี่ยที่ 8.7% (CAGR) จากการผลิตเชิงพาณิชย์ในวงกว้าง โอกาสในการขยายตลาดส่งออกจะเน้นสินค้าผักและผลไม้เขตร้อนที่เป็น Super foods และสินค้าเกษตรแปรรูปขั้นกลางถึงขั้นสูงในรูปแบบ free form ที่ปราศจากสารปรุงแต่ง ซึ่งกลุ่มธุรกิจการเกษตรรายใหญ่ โดยเฉพาะธุรกิจเกษตรพันธสัญญา และเกษตรกรรุ่นใหม่เป็นผู้เล่นหลักในการขยายตลาดส่งออก ในขณะที่โอกาสการขยายตลาดในประเทศจะมุ่งเน้นที่กลุ่มผักสดออร์แกนิก ซึ่งสอดคล้องกับการขยายตัวของธุรกิจร้านอาหารสุขภาพ ธุรกิจบริการร้านอาหาร และธุรกิจค้าปลีกที่เน้นการคัดสรรวัตถุดิบที่จะเป็นผู้เล่นสำคัญในการขับเคลื่อนตลาดในประเทศ
กล่าวโดยสรุป ระบบตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) จะมีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการผลิตตลอดห่วงโซ่ จากปัจจัยการขยายตัวของอินเทอร์เนตและการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ IoT ซึ่งจะตอบสนองต่อกระแสผู้บริโภคในการเข้าถึงข้อมูลสินค้าที่เฉพาะเจาะจงและสร้างความมั่นใจด้านความปลอดภัยของอาหารได้ โดยเฉพาะกลุ่มสินค้าออร์แกนิกที่มีศักยภาพในการใช้ระบบตรวจสอบย้อนกลับเพื่อต่อยอดและขยายโอกาสทางการตลาดทั้งในและต่างประเทศ
หมายเหตุ
รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น