การลดลงของราคาน้ำมัน และมาตรการรับมือกับ COVID-19 ที่เริ่มแพร่ระบาดในเพื่อนบ้านของไทยบางประเทศส่งผลให้การส่งออกสินค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยในช่วง 2 เดือนแรกของปี 2563 มีภาพที่ไม่สดใสนักหดตัวร้อยละ 8.6 (YoY) ขณะที่ COVID-19 ที่กำลังลุกลามในทุกประเทศอาเซียนเวลานี้ อาจยิ่งซ้ำเติมให้การส่งออกอ่อนแรงลงอีกในช่วงครึ่งปีแรก แต่ในอีกด้านหนึ่งก็อานิสงส์ต่อสินค้าจำเป็นเพื่อนำไปผลิตเวชภัณฑ์ทางการแพทย์และสินค้าสำหรับการ Work From Home หนุนให้การส่งออกสินค้าชายแดนและผ่านแดนไทยไปมาเลเซียกับสิงคโปร์ดูดีกว่าตลาดอื่น สำหรับตลาดกัมพูชา เมียนมาและ สปป.ลาว ยังต้องเผชิญแรงฉุดจากผลของราคาสินค้าโภคภัณฑ์ที่ลดลงตลอดปีนี้จึงยังคงหดตัว ขณะที่ตลาดจีนที่ผ่านพ้นช่วงวิกฤตมาแล้วก็น่าจะกลับมาเร่งตัวได้ก่อนใครในครึ่งปีหลัง แม้จะช่วยให้การส่งออกไปเวียดนามกระเตื้องขึ้นบางสินค้าแต่หลายสินค้ายังต้องพึ่งกำลังซื้อจากการฟื้นตัวของตลาดโลกจึงทำให้ภาพรวมยังหดตัวค่อนข้างมาก
อย่างไรก็ดี ค่าเงินบาทของไทยที่ปรับตัวอ่อนค่าลงในปีนี้เหมือนเป็นตัวช่วยเพิ่มโอกาสทำตลาดให้แก่สินค้าไทย แต่ผลจากราคาน้ำมันและการทรุดตัวของกำลังซื้อในแต่ละประเทศกลับเป็นปัจจัยลบที่ไม่เอื้อต่อการค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยในปี 2563 เท่าไหร่นัก ดังนั้น ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ทำให้การส่งออกชายแดนและผ่านแดนของไทยน่าจะทรุดตัวอย่างมากในช่วงครึ่งแรกของปี 2563 แม้คาดว่าจะมีสัญญาณดีขึ้นครึ่งปีหลัง แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับว่าแต่ละประเทศจะแก้ปัญหา COVID-19 ได้รวดเร็วแค่ไหน ทำให้ภาพรวมการส่งออกสินค้าชายแดนและผ่านแดนตลอดปี 2563 จึงยังหดตัวที่ร้อยละ 12.8 (กรอบประมาณการที่หดตัวร้อยละ 15 ถึงหดตัวร้อยละ 9) มีมูลค่าส่งออกแตะระดับที่ 804,300 ล้านบาท (กรอบประมาณการมูลค่าการส่งออก 784,000-839,400 ล้านบาท) โดยหดตัวลึกขึ้นเป็นจากที่เคยหดตัวร้อยละ 0.2 มีมูลค่า 922,380 ล้านบาท ในปี 2562 ที่ผ่านมา ซึ่งถ้าหากตลาดทั่วโลกสามารถควบคุมสถานการณ์ COVID-19 ได้ในช่วงปลายไตรมาส 2/2563 ก็อาจช่วยหนุนให้ตลาดประเทศเพื่อนบ้านของไทยฟื้นตัวได้เร็ว ส่งผลบวกต่อราคาน้ำมันเคลื่อนไหวได้สูงกว่า 40 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล ก็อาจช่วยให้การค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยปรับตัวดีขึ้นกว่าที่คาด
นอกจากนี้ มาตรการห้ามการเดินทางเข้า-ออกของบุคคล ยานพาหนะและสิ่งของบริเวณชายแดนไทย แต่ไม่ห้ามการขนส่งสินค้า ตั้งแต่วันที่ 23 มีนาคม 2563 เพื่อสกัดการแพร่ระบาดของ COVID-19 ด้วยความจำเป็น ทำให้ผู้คนและผู้ประกอบการค้าปลีกจากเพื่อนบ้านไม่สามารถข้ามมาหิ้วสินค้ากลับไปใช้และจำหน่ายยังประเทศของตนได้จนกว่าวิกฤตจะคลี่คลาย และทำให้ไทยสูญเสียเม็ดเงินจากการที่ไม่มีคนจากประเทศเพื่อนบ้านข้ามแดนมาซื้อสินค้าบริเวณชายแดนไทยรวมทุกด่านไม่ต่ำกว่า 1,000 ล้านบาทต่อวัน โดยเฉพาะจังหวัดที่มีคนเข้าออกคึกคักอย่างหนองคาย มุกดาหาร สงขลา สระแก้ว เชียงรายและตาก เป็นต้น
หมายเหตุ
รายงานวิจัยฉบับนี้จัดทำเพื่อเผยแพร่ทั่วไป โดยจัดทำขึ้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่น่าเชื่อถือ แต่บริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือ หรือความสมบูรณ์เพื่อใช้ในทางการค้าหรือประโยชน์อื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ตลอดโดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ทั้งนี้ผู้ใช้ข้อมูลต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้ข้อมูลต่างๆ ด้วยวิจารณญาณตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเองทั้งสิ้น บริษัทฯ จะไม่รับผิดต่อผู้ใช้หรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใช้ข้อมูลดังกล่าว ข้อมูลในรายงานฉบับนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการให้ความเห็น หรือคำแนะนำในการตัดสินใจทางธุรกิจ แต่อย่างใดทั้งสิ้น