กินเจปี’51 : เม็ดเงินสะพัดเพิ่ม 8.2%....คนกรุงฯเน้นประหยัด แต่ราคาสินค้าพุ่ง (กระแสทรรศน์ฉบับที่ 2103)

บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด ทำการสำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารเจในช่วงเทศกาลกินเจมาอย่างต่อเนื่อง และในปี 2551 นี้ทางบริษัทดำเนินการสำรวจเฉพาะในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑล ;คนกรุงเทพฯกับเทศกาลกินเจปี 2551” จากกลุ่มตัวอย่าง 377 คน สำรวจระหว่างวันที่ 8-15 กันยายน 2551 โดยกระจายกลุ่มตัวอย่างตามอายุและรายได้ เนื่องจากปัจจัยทั้งสองนี้มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารเจ นอกจากนี้ ยังมีการสัมภาษณ์เชิงลึกโดยเจาะกลุ่มตัวอย่างที่ตั้งใจบริโภคอาหารเจ โดยแบ่งกลุ่มออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่บริโภคอาหารเจเป็นประจำแม้ว่าจะไม่ได้อยู่ในช่วงเทศกาลกินเจ ซึ่งมีอยู่ร้อยละ 10.7 ของคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง กลุ่มที่บริโภคอาหารเจเฉพาะในช่วงเทศกาลกินเจร้อยละ 47.1 ของคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง ที่เหลือร้อยละ 42.2 เป็นกลุ่มที่บริโภคอาหารเจหน้าใหม่และกลุ่มที่บริโภคอาหารเจตามแฟชั่น โดยทั้งสองกลุ่มแรกนับว่าเป็นผู้ที่สร้างเม็ดเงินสะพัดให้กับธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับอาหารเจในช่วงเทศกาลกินเจทุกปี แม้ว่าในปีนี้ผู้ที่บริโภคอาหารเจจะเน้นประหยัด แต่ด้วยราคาวัตถุดิบที่นำมาประกอบอาหารเจสูงขึ้นเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะผัก ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการประกอบอาหารเจ จากการสำรวจพบว่าคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างคาดว่าจะมีค่าใช้จ่ายในการรับประทานอาหารเจเฉลี่ยประมาณวันละ 100-120 บาท/คน ซึ่งใกล้เคียงกับค่าใช้จ่ายเฉลี่ยเมื่อเทียบกับในปี 2550 เมื่อนำมาคำนวณโดยอิงกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารเจแล้ว คาดว่ามูลค่าของธุรกิจอาหารเจในกรุงเทพฯในปี 2551 ประมาณ 2,100 ล้านบาทเฉพาะในช่วงเทศกาลกินเจ 9 วัน เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 8.2 เมื่อเทียบกับในปี 2550 ซึ่งนับว่าอัตราการขยายตัวของมูลค่าตลาดอาหารเจในปีนี้ต่ำกว่าเมื่อปีก่อนที่มีอัตราการขยายตัวเกือบร้อยละ 10.0 ทั้งนี้ เนื่องจากคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างเน้นประหยัด และอยู่ในภาวะที่ไม่มีอารมณ์ร่วมในการที่จะเข้าร่วมกิจกรรมใดๆ ของเหตุการณ์ความเครียดจากความวุ่นวายทางการเมือง

หลากหลายธุรกิจที่ได้รับอานิสงส์จากช่วงเทศกาลกินเจที่ทำให้ยอดจำหน่ายเพิ่มขึ้นในช่วงนี้ นับได้ว่าประเพณีที่เกิดจากความเชื่อถือที่มีการปฏิบัติติดต่อกันมาเป็นเวลานาน ช่วยให้หลากธุรกิจพลิกกลยุทธ์รับประโยชน์ได้อย่างเป็นกอบเป็นกำในช่วงเทศกาลกินเจ 9 วัน อย่างไรก็ตาม การกินเจในปีนี้ยังคงมีปัจจัยหนุนเนื่องหลายประการได้แก่ ในปีนี้มีคนไทยตั้งใจจะกินเจในช่วงเทศกาลกินเจเพิ่มขึ้น เพื่อที่จะได้ขอร่วมกินเจทำบุญล้างกายและล้างใจ และกระแสความเชื่อว่าการกินเจช่วยทำให้สุขภาพอนามัยสมบูรณ์แข็งแรง รวมทั้งการรับประทานอาหารเจในปัจจุบันไม่ได้ยากลำบากเหมือนกับเมื่อก่อน เนื่องจากมีธุรกิจหลายแขนงผลิตสินค้าขึ้นมาสนองความต้องการของคนที่รับประทานอาหารเจ ทำให้ยอดจำหน่ายสินค้าเหล่านี้เพิ่มขึ้นในช่วงเทศกาลกินเจ นอกจากนี้ เป็นที่น่าสังเกตว่าในปีนี้ผู้บริโภคอาหารเจต่างปรับตัว โดยหันไปรับประทานอาหารเจกึ่งสำเร็จรูป อาหารเจสำเร็จรูปแช่แข็ง เบเกอรี่เจ ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ของอาหารเจมากขึ้น อีกทั้งอาหารเจเหล่านี้ผู้บริโภคยอมรับและหันมานิยมบริโภคมากขึ้นเป็นลำดับ