ภาษีมรดก...ก้าวสำคัญในการปฏิรูปปัญหาความเหลื่อมล้ำของสังคมไทย (กระแสทรรศน์ ฉบับที่ 2555)

เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายนที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบร่างพ.ร.บ.การรับมรดก พ.ศ.... โดยสาระสำคัญเบื้องต้น ได้แก่ การเรียกเก็บภาษีจากการรับมรดกสำหรับทรัพย์สินที่ขึ้นทะเบียนที่มีมูลค่าตั้งแต่ 50 ล้านบาทขึ้นไป โดยมีเพดานอัตราภาษีสูงสุดที่ 10% ซึ่งในลำดับถัดไปจะเข้าสู่ขั้นตอนการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติเพื่อออกเป็นกฎหมาย โดยอาจเสร็จสิ้นภายในไตรมาส 1/2558 และสามารถจัดเก็บภาษีได้ภายในช่วงครึ่งหลังของปี 2558

ซึ่งจากการเปรียบเทียบภาษีมรดกของไทยกับภาษีมรดกของนานาประเทศแล้ว อาจสรุปได้ว่า แนวทางการจัดเก็บภาษีมรดกของทางการไทยที่ได้รับการเปิดเผยจนถึงในปัจจุบันเป็นไปในลักษณะที่ใกล้เคียงกับการจัดเก็บภาษีมรดกของประเทศอื่นๆ อีกทั้งยังมีลักษณะที่ค่อนข้างยืดหยุ่นและผ่อนคลายกว่าหลายประเทศ โดยเฉพาะในประเด็นอัตราภาษีมรดกที่อยู่ในระดับไม่สูงนัก อีกทั้งมูลค่าทรัพย์สินที่ได้รับการยกเว้นภาษีมรดกยังอยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูงทิ้งห่างประเทศอื่นๆ ซึ่งมีสัดส่วนน้อยกว่า 100 เท่าของรายได้ต่อหัวของประชากร

โดยการเห็นชอบร่างกฎหมายภาษีมรดกของครม.ในครั้งนี้ ถือเป็นครั้งแรกของประวัติศาสตร์ไทยที่รัฐบาลดำเนินการร่างกฎหมายภาษีมรดกอย่างเป็นรูปธรรม และกำหนดกรอบเวลาการบังคับใช้กฎหมายอย่างชัดเจน เพื่อเป้าประสงค์ในการลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม อย่างไรก็ดี การแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำของสังคมไทยในภาพรวมนั้นยังต้องอาศัยการดำเนินการปฏิรูปด้านอื่นๆ เพิ่มเติม ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มโอกาสทางการศึกษา โอกาสในการทำงาน ตลอดจนโอกาสในการเข้าถึงสถาบันการเงิน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นประเด็นท้าทายสำคัญของภาครัฐในการลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมไทยในระยะยาว