การเป็นประธานอาเซียนปี 2557: ก้าวสำคัญของพม่า และนัยยะต่อไทย (กระแสทรรศน์ฉบับที่ 2271)

ที่ประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนครั้งที่ 19 ได้การรับรองข้อเสนอการเป็นประธานอาเซียนของพม่า ในปี 2557 เป็นประเด็นที่น่าจับตามองถึงการเตรียมความพร้อมของพม่า เนื่องจากพม่ายังมีประเด็นอ่อนไหวทางการเมืองอยู่พอสมควร แม้ว่าพม่าจะได้ทยอยเปลี่ยนแปลงการเมืองให้มีความเป็นเสรีและก้าวสู่ระบอบการปกครองประชาธิปไตยมากขึ้น แต่หลายประเทศ โดยเฉพาะสหรัฐฯ ยังมองว่าพม่าจำเป็นต้องปฏิรูปการเมืองให้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น ซึ่งการที่รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐฯ มีกำหนดเยือนพม่าในวันที่ 1 ธันวาคม 2554 นี้ อาจจะเป็นการสะท้อนถึงความสนใจของสหรัฐฯที่มีต่อพม่าในเชิงการทูต จากเดิมที่มีการดำเนินมาตรการคว่ำบาตรมาเป็นระยะเวลานาน แต่ขณะเดียวกันควรต้องติดตามท่าทีของจีนที่มีต่อสหรัฐฯในพม่าด้วยเช่นกัน เพราะในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมาจีนมีความสัมพันธ์กับพม่าในทิศทางที่ใกล้ชิดผ่านกิจกรรมทางเศรษฐกิจ การค้าและการลงทุน ส่วนจีนกับสหรัฐฯนั้นก็ยังมีประเด็นงัดข้อทางเศรษฐกิจระหว่างกัน จึงยากที่จะคาดเดาท่าทีของมหาอำนาจอย่างสหรัฐฯและจีนที่อาจมีผลต่อพม่าและอาเซียน

ทั้งนี้ การก้าวเข้ารับบทบาทประธานอาเซียนของพม่า อาจกล่าวได้ว่าส่งผลเชิงบวกต่อไทยในหลายด้าน ทั้งด้านเศรษฐกิจ การค้าและการลงทุนในระยะยาว เนื่องจากไทยเป็นสมาชิกอาเซียนที่มีความสัมพันธ์ในฐานะประเทศเพื่อนบ้านกับพม่า และน่าจะได้อานิสงส์จากการปฎิรูปทางการเมืองของพม่าซึ่งช่วยสร้างความเชื่อมั่นต่อพม่าและอาเซียน ขณะที่การขยายตัวของกิจกรรมเศรษฐกิจในพม่าเพื่อเตรียมความพร้อมรองรับการเป็นประธานอาเซียนน่าจะช่วยเอื้อโอกาสการขยายตัวทางการค้า-การลงทุนระหว่างไทยกับพม่า โดยอย่างน้อยในระยะสั้น น่าจะเป็นผลดีกับธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาสาธารณูปโภคพื้นฐานและการก่อสร้าง สำหรับในระยะยาว คงต้องจับตาบทพิสูจน์ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในพม่า รวมถึงการปรับปรุงนโยบายการค้าการลงทุนของพม่าอย่างใกล้ชิด อันจะเป็นตัวสะท้อนบทบาทพม่าในเวทีอาเซียนและเวทีโลกต่อไป