สงครามการค้าที่ระอุขึ้นกระตุ้นการเร่งกระจายการผลิตออกจากจีน .. ทว่า ศักยภาพไทยในการดึงดูดเม็ดเงินลงทุนระลอกใหม่อาจมีจำกัด (กระแสทรรศน์ ฉบับที่ 3028)

​       ​สงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ที่เข้มข้นขึ้น ทั้งในแง่ของมูลค่าสินค้าที่เรียกจัดเก็บและระดับความรุนแรงของอัตราภาษีนำเข้า อาจทำให้ผลกระทบต่อการส่งออกไทยในปี 2562 เพิ่มขึ้นจากที่เคยคาดการณ์ไว้ที่ 2,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ขึ้นมาแตะมูลค่าใกล้เคียง 3,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

          ในช่วงที่ผ่านมา ธุรกิจในจีนที่อยู่ในขั้นปลายน้ำของห่วงโซ่การผลิต แต่มีฐานการผลิตกระจายอยู่ในประเทศอื่นๆ นับได้ว่าเป็นธุรกิจกลุ่มแรกที่เริ่มทยอยกระจายการลงทุนเพื่อลดผลกระทบจากสงครามการค้า โดยส่วนมากเป็นการกระจายฐานการผลิตไปยังประเทศที่มีความพร้อมในแง่ของผู้รับจ้างผลิตสินค้าหรือประเทศที่บริษัทแม่มีการกระจายฐานการลงทุนไปก่อนหน้า ทั้งนี้ จากการติดตามข่าวสารถึงไตรมาสที่ 3 ปี 2562 พบว่า บรรษัทที่อยู่ในจีนบางส่วนกว่า 50 บริษัทได้กระจายหรือให้ความสนใจกระจายการลงทุนบ้างแล้ว โดยจากการประเมินเบื้องต้น เม็ดเงินลงทุนโดยตรงในส่วนนี้คิดเป็นมูลค่าขั้นต่ำราว 5,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยเวียดนามนับได้ว่าเป็นผู้ได้รับอานิสงส์จากสงครามการค้ามากที่สุด ขณะที่ไทยได้อานิสงส์ของการกระจายการลงทุนในอุตสาหกรรมชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ของนักลงทุนญี่ปุ่นและไต้หวันที่มีฐานการผลิตสินค้าประเภทเดียวกันหรือใกล้เคียง

          มองไปข้างหน้า สงครามการค้าที่มีทีท่ายืดเยื้อ คงทำให้ธุรกิจที่มีฐานการผลิตหลักอยู่ในจีนและไม่ได้มีฐานการผลิตอื่นที่สำคัญอยู่ในภูมิภาค จะเป็นแรงขับเคลื่อนหลักของการกระจายการลงทุนออกจากจีนในระลอกถัดไป ซึ่งอาจมีมูลค่าการลงทุนอยู่ที่ในกรอบ 30,000 – 35,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อปีในช่วงระยะเวลาภายใน 2-3 ปีนับจากนี้

            ส่วนนัยสำหรับไทยนั้น สัดส่วนของเม็ดเงินการลงทุนที่ไทยคาดว่าจะได้รับในระลอกใหม่อาจอยู่ในระดับที่จำกัดเมื่อเทียบกับระลอกแรก อันเนื่องมาจากการที่สินค้าที่ได้รับผลกระทบจากการขึ้นภาษีรอบสุดท้าย ส่วนมากจะเป็นการผลิตสินค้าอุปโภคบริโภคขั้นปลายน้ำที่ยังต้องพึ่งพาการใช้แรงงานเข้มข้น อย่างไรก็ดี ไทยอาจได้รับอานิสงส์การกระจายการลงทุนระลอกนี้อยู่บ้างในสินค้าประเภทเครื่องใช้ไฟฟ้าและของเล่นที่ไทยมีส่วนแบ่งในตลาดสหรัฐฯ ค่อนข้างดี